Hoewel de Glashaven ooit werd gedempt om ruimte te bieden aan rederijen en grote vrachtschepen, werd de Glashavenflat in de jaren ’50 het symbool van de wederopbouw van Rotterdam. Met scherpe horizontale lijnen, opvallende balkons en veel glas in minimale kozijnen, is de Glashavenflat van grote cultuurhistorische waarde. Een prachtige basis voor de nieuwbouw.

Het verhaal van Glashaven begint in de 19^de eeuw. De havenactiviteiten werden buiten het stadscentrum geplaatst, zodat de steeds groter wordende schepen de ruimte zouden hebben. De grotere havens vonden een plaats aan de zuidoever van de Maas. In 1882 werd de Glashaven gedempt. Deze transformeerde tot een statige binnenhaven met brede straten, geflankeerd door statige kantoorpanden.

Herrezen als Phoenix uit de as

Groot keerpunt was natuurlijk het bombardement van Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarbij de Glashaven en omliggende binnenhavens bijna van de kaart werden geveegd. Maar de Glashaven verrees als een Phoenix uit de as. Na de oorlog kreeg het gebied een zakelijke bestemming, voor de realisatie van grotere bedrijfsverzamelgebouwen. Op de locatie waar straks De Glashaven wordt gerealiseerd was het destijds één van de eerste bedrijfsgebouwen die er het levenslicht zag. Architect D. Dürrer ontwierp het gebouw met veel aandacht voor de open ruimte. Met zicht op de rivier, ook voor omliggende gebouwen, vandaar dat het pand niet te hoog mocht worden. In de huidige ontwikkeling van de Glashaven zorgt dit in de plint voor goede zichtlijnen en een ruimtelijk gevoel.

Zakelijk modernisme

Glashaven van Dürrer is een typisch voorbeeld van het zakelijk modernisme en lijkt erg op kantoorgebouwen en andere architectuur uit de jaren ’50 en ’60, zoals de Van Nelle Fabriek. Bijzonder is de sterke horizontale belijning, de grote glazen pui die in minimale kozijnprofielen is geplaatst en de verdieping op straatniveau die terugliggend ten opzichte van de hogere verdiepingen is geplaatst. Door het verloop van de Glashaven kreeg het kantoorpand de nu zo typerende ‘knik’. In de borstwering van de middelste balkon zijn kunstwerken te zien van Han Rehm. Dit zijn landbouwkundige scènes die verwijzen naar de stichter van het gebouw, het Nederlandse Landbouwfonds of Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw. Binnen bevonden zich grote kantoortuinen, die het personeel bereikte via één van de twee trappenhuizen met lift. Ook bijzonder: omdat Glashaven in de jaren ’50 werd gebouwd, onder dreiging van de Koude Oorlog, heeft het gebouw acht aaneengesloten schuilkelders.

Helder ontwerp

In de loopt der tijd is er weinig aan Glashaven veranderd, alleen de kozijnen werden in de jaren ’70 vervangen en in de jaren ’80 werd de gevel opgeknapt. Daarmee is dit het meest heldere ontwerp uit het hele oeuvre van Dürrer. Hoewel Glashaven geen monument is, heeft het gebouw een grote historische waarde.

Foto’s met dank aan Stadsarchief Rotterdam en De Maasstad